Bu Blogda Ara

Arşiv

Wi-Fi Fetvası


11 Nisan 2016 tarihli bir habere göre, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Dubai şehrinde İslâmî İşler ve Hayır Faaliyetleri Başkanlığı, komşunun kablosuz internet bağlantısından izinsiz faydalanmanın caiz olmadığını belirtti.

Bu haberi Sözcü gazetesi “akıl almaz fetva” başlığıyla verdi. “Bir insanın kendisine ait olmayan herhangi bir şeyi, izinsizce kullanmasının caiz olmadığı yönünde verilen hükümde aklın almadığı nedir?” sorusu pekçok kişi gibi benim de kafamı kurcaladı. Bu gazetenin aklının Wi-Fi, IP numarası gibi teknik konuları almadığı belli. Yoksa Yeni Asya gazetesi ile ilgili havuz medyasının uydurduğu ve anında yalanlanıp hakkında suç duyurusunda bulunulan bir haberi ertesi gün yayınlayıp, üstüne de beş defa twitter hesabından tekrarlamazdı.
Komşu komşunun Wi-Fi’sini izinsiz kullanabiliyorsa, Dubai bilişim güvenliği konusunda ya çok ileri ki, herkes birbirinin şifresini kırabiliyor, istediği sisteme girebiliyor… Yahut çok geri ki, kimse şifre koruması kullanmıyor. Memlekette bant genişliği ve altyapı problemi de yok anlaşılan, operatörleri düşünüp “servis sağlayıcıdan da izin almak gerekir” demediklerine göre…

Bizim ülkemizde böyle bir fetva verilse operatörler ortalığı ayağa kaldırır. Çünkü komşunun külüne bile muhtaç olunabileceği gerçeği çerçevesinde 7 komşu birleşip kurbanlık danaya girer gibi, bir adet internet aboneliğini ortak kullanırlar. Bunu bilen ve bu yüzden bütün kullanıcılarına potansiyel “hırsız” gözüyle bakan operatörler de “adil kullanım kotası” ismini verdikleri belli bir boyuttaki dowload sonrası hızını öyle bir kısarlar ki müşterileri internet yolunun kalan kısmına katırlarla devam ederler. Bununla da yetinmezler, dünyanın en pahalı internetini sunma yolunda yarışırlar. En zengin ülkelerden biri olan Lüksemburg’un beş katı kadar internete para veriyoruz meselâ. Bu ülkedeki internet kullanma oranının Avrupa’nın en yükseği olduğunu da söyleyelim. “Sürümden kazanıyorlardır onlar…” derseniz, “siz de ucuzlatın ve bizi süründürmeden, sürümden kazanın” derim.

İnternet kullanımı kişiye özeldir, değilse mutlaka olmalıdır. Siber suçların tavan yaptığı günümüzde bu şahsîlik daha da önem taşıyor. Şöyle düşünelim, adınıza kayıtlı bir internet hattınız var. Komşunuz da ayrı bir abonelik tesis etmek istemediğinden ve masrafları yarıya indirmek maksadıyla size ortak olmak istiyor ve şifrenizi paylaşıyorsunuz. Komşu veya komşularınız ile onların evine gelen misafirlerin mobil internete verecek parası olmayanlar olarak hatırı sayılır sayıda cihaz ve kullanıcı tek bir IP numarasından internete çıkıyor ve bu sizin adınıza kayıtlı! Yani bu hattı kullanan cihazlardan birinden suç teşkil edecek bir işlem yapılsa, savcılık sizin yakanıza yapışır, çık işin içinden çıkabilirsen. “Canım ben komşularımı tanıyorum, öyle insanlar değiller” şeklinde bir yaklaşım da doğru değildir. Komşunuzu tanırsınız, ama cihazını tanıyamazsınız. Sahibi de cihazında kesin olarak virüs, casus yazılım gibi kımıl zararlıları olup olmadığını bilemeyebilir.

Türkiye’de 2005 yılında, ülkede o zamana kadarki en büyük “hack” işlemini yaptığı tesbit edilip FBI, Fas Polisi ve Türk Polisi ortak operasyonuyla sabah 07.00’da Adana’da yakalanan bilgisayar korsanı 116 ülkedeki bilgisayarı hack’lemişti. Gariban annesi, oğlunun hiçbir suçunun olmadığını ve çoğunlukla dışarı bile çıkmadığını söylüyordu ki, doğru kişinini yakalandığını anlamak için bu bile tek başına yeterliydi. O dönemler kumpas, dış mihrak, üst akıl ve paralel gibi mefhumlar olmadığından suçlayacak kimse de yoktu tabiî…
Bana göre en iyi yol, operatörlerin verdikleri internet için cihaz sayısına göre fiyat belirlemesi olacaktır. Tek cihaz kullanan abone ile 20 cihaz kullanan abonenin kullandıkları bant genişlikleri ve internet trafiği aynı değilse aynı ücreti ödemeleri de mantıklı değildir. Suistimal eden aboneler yüzünden ben neden pahalı ve kalitesi düşük internet hizmeti alayım?
Link: http://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/wi-fi-fetvasi_393807
Tarih: 18 Nisan 2016

Kimlik Bunalımı

Kimlik bunalımı
Kimlik Bunalımı

Geçen hafta itibarıyla, Türkiye’de yaşayan yaklaşık 50 milyon kişinin kimlik bilgileri internet denen dehşetengiz teknoloji sayesinde ayağımıza geldi.

Yırtılmış, yıpranmış, eskimiş kimliklerimizden okuyamadığımız bilgiler varsa artık hiç dert değil, bir tık ötemizde bulunan bir web sayfasında isim, soyisim veya kimlik numarası ile sorgulayabileceğimiz formatta sergileniyor. 50 milyonluk veriyi evde zor tutuyorduk her halde ki, yayınlayanlar bir de sitem etmişler “aldığımız veri tabanı indekslerini düzeltmek zorunda kaldık” diye.

Hükümet kanadından farklı tepkiler geldi. Bir bakanımız yayınlanan bilgilerin güncel olmadığını söyledi. Devlet nezdindeki temel kimlik bilgilerimizden bazılarının bizim bildiğimizden farklı olabileceği düşüncesi, beni derin endişelere gark etti. Meselâ, ismimiz olarak bildiğimiz kelimelerin yanında nüfus kayıtlarında “gezici,” “paralel”, “Alevî” ve benzeri başka sıfatlar da mı vardı ki?
İçişleri Bakanımız, veri sızması işinin kendi bakanlıkları bünyesinden gerçekleşmediğini, verilerin yerinde durduğunu ve vatandaşın rahat olması gerektiğini söyledi. Bu açıklama sanki yanlış olmuş gibi geldi bana, zira bu açıklama ile rahatlayabilecek tek kişi, veri sızdırmadığından emin olan sayın Ala’dır.

Bugüne kadar en güvenli sistemlerden birine sahip olduğu iddia edilen Apple firması, FBI’ın bir teröriste ait olduğunu öne sürdüğü bir telefonun şifresinin kırılması talebini reddedince konu mahkemeye taşındı. Daha aysonu gelmeden, dâvâya bakan hâkimin afyonu bile patlamadan FBI, ayfonu patlattığını ve Apple firmasından artık işbirliği beklemediklerini duyurdu. Dünyanın en gizli kapaklı işlerinin döndüğü Panama’daki bir hukuk şirketinin 11.5 milyon sayfadan oluşan bilgileri sızdırıldı. Bütün bu gelişmeler çok ciddî bir güvenlik problemi ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor.

Kişisel verilerimiz kullanılarak yapılabilecek işlemleri burada sayıp, “şeytana yol göstermenin” gereği yok. Ancak herhangi bir suistimal olup olmadığını kontrol edebilmek için ipuçlarını sayacağım.
Öncelikle bir e-devlet şifreniz yoksa en yakın PTT şubesine giderek 2 TL karşılığında şifrenizi temin edebilirsiniz. Şifre ile giriş yapıldıktan sonra vatandaşlara elektronik hizmet sunan devlet kuruluşları listesi görülecektir.

Kimlik bilgilerim kullanılarak benden habersiz yapılmış olabilecek işlemleri takip etmek için ben, belli aralıklarla e-devlet sistemine girerek şu bilgileri kontrol ediyorum:

Adalet Bakanlığı – Adlî Sicil Kaydı: Adıma kaydedilmiş herhangi bir sabıka var mı?

Adalet Bakanlığı – Mahkeme Dâvâ Dosyası Sorgulama: Adıma açılmış herhangi bir dâvâ var mı?

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu – Mobil/Sabit/İnternet/Kablo Tv/Uydu İşletmecilerinden Borç/Alacak Sorgulama ve Ödeme/iade İşlemleri: Açıklama gerektirmiyor, alacak borç durumunu listeliyor. Biri haberim olmadan bir abonelik başlatmış mı, borcum var mı?

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu – Kayıp/Çalıntı İhbar Sorgulama/İptal: Telefonum ve sim kartım için kayıp/çalıntı ihbarı var mı?

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu – Mobil Hat Sorgulama: Adıma kayıtlı mobil hatlar ve operatörleri listeleniyor, adıma başka bir hat açılmış mı?

Emniyet Genel Müdürlüğü – Adıma Tescilli Araç Sorgulama: Adıma kayıtlı araçlar listeleniyor. Adıma bir araç tescil edilmiş mi? “Arabam yok, aslında biri tescil etse fena olmazdı sanki…” demeyin, gider bir yerlerde patlatırlarsa, hafazanallah…

Emniyet Genel Müdürlüğü – Sürücü Belgesi ve Şahıslara Yazılan Ceza Sorgulama: Adıma veya sürücü belgeme herhangi bir ceza yazılmış mı?

Emniyet Genel Müdürlüğü – Yurda Giriş/Çıkış Belge Sorgulama: Kendimden habersiz yurt dışına çıkış yaptım mı?

Gelir İdaresi Başkanlığı – Vergi Borcu Sorgulama: Vergi borcum var mı? “Adıma şirket kurup beni borçlandımışlar mı” kontrolü…

Karayolları Genel Müdürlüğü – OGS İhlâl Bilgileri Sorgulama: Adıma kayıtlı OGS ihlâli var mı?

Nüfus Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü – NVİ Adres Bilgilerim: İkamet ettiğim adres bilgisi değişmiş mi?

PTT – Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) İhlâlli Geçiş Bilgileri Sorgulama: Adıma kayıtlı HGS ihlâli var mı?

Sağlık Bakanlığı – e-Nabız Kişisel Sağlık Sistemi: Hastane ziyaretlerim, tahlillerim, reçetelerim, raporlarım gibi sağlık bilgilerimde herhangi bir anormal kayıt var mı?

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü – Tapu Bilgileri Sorgulama: Adıma kayıtlı bir tapu var mı?

Yargıtay – Siyasî Parti Üyeliği Sorgulama: Bu sorgu, bugünlerde daha fazla önem taşımaya başladı. Terörle ilgili ısmarlanan yasalar çıktığında önemi anlaşılacak gibi.
***
Zaman zaman ülke meseleleri ile ilgili olarak görüşlerini serdeden herhangi bir bürokrat, akademisyen veya iş adamı için “ya sen kimsin?”, “önce cübbeni/baretini/önlüğünü çıkar…”, “tanıyamadım, bir de cübbesiz görürsem belki… yok yine çıkaramadım” gibi tepkilerle karşılaşabiliyordu ülkemizde. Kavga eden vatandaşlarımız bile birbirine “kimsin?”, “asıl sen kimsin?” gibi tanışma soruları sorup sonrasında çarpışıyordu. Artık rahatlıkla söyleyebiliriz ki sormaya gerek kalmadı.

Tam da çipli kimlik kartlarına geçiş yapacağımız ve belli konularda NASA’yı bile geride bugünlerde, kimlik bilgilerimizin ifşası manidardır. Kimsenin şüphesi olmasın, 2023’e iki mars bir düz hedefiyle adım adım yaklaşıyoruz. Lozan’ın gizli maddeleri strotosferi geçmemize izin vermiyordu. Stratejik yükseklikle inşallah kimse bizi tutamayacak…
Link: http://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/kimlik-bunalimi_392935
Tarih: 11 Nisan 2016

4G ve AR-GE

1 Nisan 2016 itibarıyla 4G teknolojisinden biraz hallice olanına, 4.5G’ye geçiş yaptık.

Malum, geçen sene 4G ihalesi yapılmazdan hemen önce, memleketin enva-i çeşit dertleriyle muzdarip ve bütün fenlerde ihtisas sahibi haşmetli devletlülerimiz, iki sene daha 3G ile idare edip 5G’ye geçmenin daha uygun olacağını, aksi takdirde Türkiye’nin adeta 4G’li çöplük haline geleceğini söylediler.
Bu açıklamanın üzerine ihale ertelendi ve bir kaç ay sonra yapıldı. 5G için erken olduğu kesindi ama 4G’yi de aşmak gerekiyordu. “4G alalım ama biraz da suyundan koyun” denilerek adı hala tartışılan 4.5G ihalesi yapıldı. Neticede “4.5’tan 5” notlar almaya alışan vatandaş, bunu da yuvarlayacaktı.

Ülkemizde mobil teknolojilerin asli misyonu iletişim ihtiyacını karşılamak olmamıştır. Sinyalleri havada serbestçe dolaşan bu cihazları, sahipleri de etrafa “hava” atmak için kullanagelmiştir. 90’lı yıllarda cep telefonu taşımak pahalı bir işti. Tek satır ekranı olan, SMS gönderemeyen ama gönderilmiş SMS’lerden sadece sonuncusunu hafızasında tutabilen ve mesajın kimden geldiğini bile gösteremeyen, şarjı bittiğinde, pili telefondan çıkarılıp ayrı bir istasyona takılarak şarj edilebilen, kesintisiz erişim sağlamak için yedek batarya, şarj ünitesi ve onun devasa adaptörünü taşımak için orta halli bir sırt çantasının gerektiği cihazların satış fiyatı neydi biliyor musunuz? Tam 1500 dolar! Aksesuarları hariç tabii… Konuşma ücretlerinin yüksekliğinden hiç bahsetmiyorum bile.

Cihazların çeşitlendiği, özelliklerin arttığı ve nisbeten fiyatlarının düştüğü 2000’li yılların başında da cihazların boyutları hava atma vesilesine dönüştü. Telefon ne kadar küçükse, o kadar fiyakalı sayılıyordu. Sanayide çalışan, asgari ücretle maaş alan insanlarımız bile bu yarışta geri kalmak istemeyebiliyordu. Sanayide çalışan adamın eli ve parmakları haliyle büyük olur, bu evsafta bir tanıdığım, -ki ismini burada söyleyip kendisini rencide etmek istemiyorum- o dönemin en küçük ve pahalı telefonunu almış fakat tuşlarına basabilmek için bir tükenmez kalem kullanmak zorunda kalmıştı.

Telefonların akıllanması ile birlikte ekranlar büyüdü ve fiyatlar yine yükseldi, ikinci el bir araba fiyatlarına ulaştı. Melodi olarak istediğimiz sesi ve müziği kullanabiliyorduk ki “hava atmak” için iyi bir fırsattı bu. Öyle ki camilerde “Rab” ile bağlantı kurmaya çalışan mü’minler aniden çalan bir “rap” müziği parçasıyla irkilebiliyor ve bağlantılarını kaybediyordu. Daha da ilginci, cep telefonunun sesini açık unutan ve cemaate rap müzik dinleten genç bir kardeş olsa da, hemen yanındaki 70 yaşındaki sakallı amcaların da kendi telefonları çalmış olabilirmiş gibi kontrol etmesidir. “Amcam bu melodi senin telefonundan çıkmış olabilir mi?” diye sormak istemişimdir hep.

Cep telefonlarının bir sosyal statü göstergesi olarak kullanımı hala önceliğini koruyor. Telefon alınırken ihtiyaçlarla örtüşmesi aranmıyor maalesef. Son 15 yılda 20 milyar dolar civarında ithal telefonlara para ödemiş olmamız düşündürücüdür. Sahip olunan akıllı telefon sayısı ile mobil internet kullanım oranları arasında uçurum vardır: Akıllı telefon kullananların neredeyse yarısına yakını, anlamlı sayılabilecek miktarda (aylık 250 mb ve üzeri) mobil internet kullanmıyor. Bedava Wi-Fi bulunca nasıl davrandıklarına ilişkin bir veri bulamadım tabi!
Cep telefonlarının sosyal statü göstergesi olma ve anlık iletişim sağlama haricinde bir de interneti kullanarak veriye ulaşma fonksiyonu vardır. Bu anlamda şimdiki nesil çok şanslı sayılır. Benim de içinde bulunduğum “gölgelerin gücü adına” güce sahip olan nesil yerine “google’lerin gücü adına, bilgi bende artık” diyebiliyor. Biz “yağ satarım, bal satarım…” oyunu oynarken, şimdiki çocuklar nerdeyse “web tasarım, web tasarım… ” oyunu oynayacaklar. Eskiden çocuklar ip atlama ile uğraşırken şimdikiler IP NAT’lama ile uğraşabiliyorlar.
Mobil teknolojilerdeki G’ler arttıkça inşallah AR-GE’ler de artacaktır. 5G teknolojileri ile birlikte “nesnelerin interneti” kavramının çok daha fazla hayatımıza gireceği söyleniyor. Nesnelerin internet bağlantılarını kullanabilen ve akıllı bir hale gelmesi çok heyecan verici. Düşünsenize, saatiniz gereğinden fazla akıllı, soruyorsunuz “saat kaç” diye, o da size “biri çeyrek geçiyor ama kim olduğunu söylemem…” diyor. Ya da şöyle bir diyalog da olabilir:
“Saat onu geçti mi?”
“Hep onu mu düşünüyorsun?”
“Ne sulu şeymişsin sen öyle?”
“11 sularında böyle oluyorum abi.”
“Tamam, anladım uzatma…”

Yeni geçtiğimiz G sistemini tam olarak kullanabilmek için baz istasyonlarının fiber bağlantılara sahip olması, telefonlarımızın bu teknolojiyi desteklemesi ve sim kartlarımızın da buna uyumlu olması gerekiyor. Eskiden adı sadece Ulaştırma olan ve şimdiki adını ezberleyemediğim bakanlıktan bakan düzeyinde gelen açıklamada 2023 yılında % 90 civarlarında bir kapsama olabileceği söylendi. Yani altyapı olarak çok hazır değiliz. 3G’nin iç acılarının kaç derece olduğunu toplayamamışken 4G’ye geçtik. Tabi GSM operatörleri bu gerekli altyapı çalışmalarının maliyetini vatandaştan çıkaracaklar gibi. Bütün haber siteleri bu “aşırı hızlı” yeni interneti kullanan vatandaşların kotalarını aşma tehlikesi olduğuna ilişkin haberler geçti. Bunun kasıtlı yapıldığını ve bilinç altına ek paket alınması gerektiğinin yerleştirildiğini düşünüyorum. Benim internetim istediği kadar hızlansın, web sunucuları bant genişliklerini artırmadıkları sürece neredeyse aynı hızda trafik akacaktır. Mobilden internet kullanım alışkanlığımda hiçbir değişiklik yapmazsam, ek herhangi bir paket almak durumunda kalmam yani. Tabi durmadan hız testi yapan arkadaşları da uyarmak gerekir: her bir hız testi 100 mb civarında bir download yapıyor, haberiniz olsun!
1 Nisan günü ilk saatlerde ben de merakla telefonumun mobil internetini kontrol ettim. Ekranda acaba ne yazacaktı 4G, LTE, 4.5G? Belki de GSM operatörüm yandaşlığı abartacak ve RTE yazacaktı, kimbilir… Yarım saat kadar beklememe rağmen telefonum “H+” gösteriyordu, sabah işe giderken 4G yazdığını görebildim. Son olarak operatörüm bana “genç adamsın, cebinde bulunsun” diyerek ben istemediğim halde 10 GB’lık ve bir sefere mahsus bir 4G tanışma paketi yükledi. Eroine alıştırır gibi verdiklerinden midir bilmiyorum, kortkum ve kullanmayı düşünmüyorum. “Mevcut internet paketim yeter mi?” diyerek operatörlerin tuzağına düşmeyin derim.
Link: http://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/4g-ve-ar-ge_392095
Tarih: 4 Nisan 2016

Öne Çıkan Yayın

Siya-Nur

Siya-Nur     Ülkemizde maddi felaketler, yetkili şahısların kendileriyle olan etkileşimine göre ikiye ayrılır: İlk kısım, üzerinden mağd...

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

İlgili Diğer Yazılar: