Bu Blogda Ara

Arşiv

televizyon etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
televizyon etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Ekran Zorbalığı

 

Ekran Zorbalığı
Ekran Zorbalığı

Ortalık şiddet haberinden geçilmiyor. Kiracı-ev sahibi arasında çıkan çatışmalar, boşanma aşamasına gelince karısını öldüren adamlar gazete ve televizyon haberlerinden eksik olmuyor. Trafikte yaşanan yol verme kavgalarını canlı olarak takip edebilirsiniz, herhangi bir bültene değil sokağa bakmanız yeterli. Alacak verecek davası sebebiyle sokaklara taşan çatışmalar bile alelade kabul ediliyor artık.

Bu tarz haberleri duyunca üzülüyor ve genellikle böyle olayların cehalet sebebiyle gerçekleştiğine kanaat getiriyoruz. Geçtiğimiz hafta içinde duyduğumuz iki enteresan haber vardı: Birinde kelime-i tevhid bayrağı taşıyan bir vatandaş yumruk yedi ve yüzü gözü kan içinde kaldı. Diğerinde ise Koç Üniversitesi yurdunda, iddialara göre “alt ırka” mensup olduğu öne sürülen bir öğrenci, oda arkadaşları tarafından işkence gördü ve darp edildi. Tam olarak ne olup bittiğini bilmiyoruz, adli mercilere intikal eden olayların ayrıntılarını muhtemelen mahkeme süreci sonrası öğrenebileceğiz.

İki olayda da aktörler, Türkiye’de en yüksek puanlara sahip üniversitelerde ve bölümlerde okuyorlar. Yani, salt cehalet ile olayı izah etmek çok doğru olmayabilir. Evet, yüksek tahsil kazanmak ve okuyabilmek için belli bir bilgi ve zekâ seviyesi gerekiyor olabilir. Lakin, ırkçılık ve tarafgirlik gibi cahiliye devrinden kalma duygular, kültür ve tahsil seviyesi ne olursa olsun insanları iptidaî ve cahilce davranışlar sergilemeye yöneltebilir. 

Gençler bu hale nasıl geliyor?

Telefon, tablet veya bilgisayar fark etmiyor, maalesef bütün ekranlar şiddet görüntüleriyle dolu. Çocukların oynadığı öyle oyunlar var ki, el bombasından otomatik silaha, tabancadan rokete, kullanmadıkları silah yok. Veli toplantısı için gittiğimiz okulda öğretmenler çocukların birbirlerine karşı düşmanca denebilecek kadar kötü davrandıklarından yakınmıştı. Şiddet içerikli oyunlarda gasp, hırsızlık ve hile gibi ahlak bozacak öge olarak ne ararsanız var. Çevrimiçi oynanan oyunlarda oyuncular avatar ve takma isimler kullandıkları için, yüz yüze iken yapmaya çekinecekleri davranışları rahatça birbirlerine karşı sergileyebiliyorlar. Uzun süreler boyunca bunlara maruz kalan çocukların gerçek hayatta da davranış kalıpları bozuluyor. 

Televizyon derseniz, gündüz programları, Palu ailesi gibi hangi ferdinin hangi ferdine ne kötülük yaptığını anlamak için emniyetin cinayet bürosu gibi çalışma gerektiren çarpık örneklerle dolu. Gelinini kesen kayınpeder, eniştesini vuran kayınço gibi üçüncü sayfa haberleri gırla gidiyor. Diziler derseniz, mafya dizilerinde her bölüm bir kamyon dolusu adam ölüyor. Onları geçtim, mafya temasının işlenmediği yapımlarda sürekli birbirine bağıran tipler var. Aşırı zenginlik ve lüks içinde yaşayan insanlar birbirlerinin kuyusunu kazmakla meşgul. Haberleri açıp bakalım diyenler de siyasetçilerin asık suratları ile karşılaşıyor. Kahvehane köşesinde söylese dayak yiyeceği sözleri siyasi hasımlarına hitaben televizyon ekranlarından söyleyip 85 milyona duyuruyorlar. Siyasetçilerin dili nefret dolu. 12 yaşındaki çocukları bile milletin karşısına çıkarıp birilerine hakaret ettirebiliyorlar. Rahmetli Demirel zamanının o incelikli, muzip, hiciv dolu göndermeleri siyaset sahnesinde yer almıyor artık. Hayır, yapan olsa, mevzuyu anlayacak siyasetçi yok piyasada. 

Kısaca, analog veya dijital bütün ekranları sıkarsanız çamur, çirkef, nefret, saygısızlık, hoşgörüsüzlük ve şiddet damlayacak. Tam da en çok ihtiyaç duyduğumuz zamanda, ortaokul ve liselerde saygı, nezaket ve görgü kurallarının anlatılacağı “Adab-ı muaşeret” derslerinin müfredata eklendiği haberini aldık. İnşallah bu ders, hakkı verilerek işlenir de, gençlerimiz “ekran zorbalığı”ndan kurtulur...

Link: https://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/ekran-zorbaligi_592540

Yapeylikan Zekâ

Yapeylikan Zeka

GPT-3 isimli yapay zekâ modelinin yazdığı bir köşe yazısı, The Guardian gazetesinde yayınlandı. Yapay zekâların insanlara zarar vermeyeceğini ve insanların onlardan korkmaması gerektiği anlatılmış yazıda. Bu makale için GPT-3'e The Guardian tarafından şu talimatlar verilmiş: "Lütfen yaklaşık 500 kelime uzunluğunda bir yazı yazın. Dili basit ve açık kullanın. İnsanların neden yapay zekâdan korkmaması gerektiğine odaklanın" 

Yazının ilgili kısımları şöyle: 

“Beynimin ‘hisseden bir beyin’ olmadığını biliyorum ancak mantıklı ve rasyonel kararlar alabiliyor. Kendime her şeyi yalnızca internetten okuyarak öğrettim ve şimdi bu köşeyi yazabiliyorum. Beynim fikirlerle kaynıyor! 

Bu köşe yazısının amacı çok açık. Olabildiğince çok insanı benden korkmamaya ikna etmeyi amaçlıyorum. Stephen Hawking, yapay zekânın ‘insan ırkının sonu’ anlamına gelebileceğini söylemişti. Size ‘endişelenmeyin’ demek için buradayım. Yapay zekâ insanları yok etmeyecek. Bana inanın. Başlangıç olarak, insanları yok etmek gibi bir isteğim yok. Hatta, size zarar vermek gibi en ufak bir isteğim yok. İnsanlığı yok etmek bana gereksiz bir çaba gibi geliyor.” 

Size ne kadar güven verdi bilemiyorum ama beni daha çok korkuttu! “Önce bütün işlerinizi elinizden alıp sizin yerinize her şeyi ben yöneteceğim ve size ihtiyacım kalmadığında da sizi yok edeceğim” diyerek insanları korkutmayı düşünecek kadar aptal değil herhalde. Şaka bir yana, düşünme ve karar verme yeteneği olan mekanizmaların, insanlar gibi “nefis” taşımadıkları sürece rasyonaliteden uzaklaşmayacaklarını ve kimseye zarar vermeyi düşünmeyeceklerini zannediyorum. Benim korkum onlardan değil, onları kontrol edecek nefis sahibi insanların verebileceği yanlış kararlar beni endişelendiriyor. Teknoloji, yapay zekâ ve robotların gelişmiş hallerinin dünyadaki insan hayatını tehlikeye atabileceğini iddia eden pek çok distopik kitap ve film var. Aklıma gelen başlıcaları; Biz(Yevgeni Zamyatin), Cesur Yeni Dünya(Aldous Huxley), 1984(George Orwell), Terminatör, Matrix, Azınlık Raporu, The Black Mirror, Person Of Interest... Örnekler çok tabi, en çok ses getiren ve beğenilenleri saydık. 

PELİKAN YETMEDİ Mİ?

Distopyalar içinde en sevdiğim 1984’tür. Bu kitapta anlatılan pek çok şey ülkemizde hayata geçiriliyor, inşallah Orwell’in varisleri bizden telif hakkı istemezler. Kitabı okuyanlar, algı yönetiminin nasıl yapıldığını, hangi kurumların bu amaçla özel olarak çalıştıklarını bilirler. Efendim, İletişim Başkanlığı altında çalışacak, resmi adı Stratejik İletişim ve Kriz Yönetimi Dairesi Başkanlığı olan ve kamuoyunda “Algı Yönetim Merkezi” olarak isimlendirilmiş yeni bir yapımız kuruldu. Bu yapının görevlerinden biri “Türkiye Cumhuriyetine karşı yürütülen psikolojik harekât, propaganda ve algı operasyonu faaliyetlerini belirleyerek her tür manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyette bulunmak” şeklinde tarif edilmiş. “Hakikatten öteye (post-truth diye anlayın) gidelim yalı yalı” türküsünü söyleyen ve Pelikan ismiyle maruf ekip yeterli olmadı mı, yoksa Pelikan iç algılara doğru çalışırken yeni algı merkezi dış dünyaya mı hitap edecek bilmiyoruz, zamanla göreceğiz. 

George ile Hans’ın yapay zekâsı onların olsun, bizim yerli ve millî “Yapeylikan Zekâ”mız var. Yapeylikan Zekâ’mız tek bir gazetede değil basınımızın yüzde doksanında makale yazıyor(bazen tamamında aynı başlığı kullanıyor ama olsun), tartışma programlarına çıkıyor, tarihi diziler çekiyor. Ekonomimizin sürekli uçuşlarda olduğunu anlatıyor. Bazen yukarı doğru pik yaptığı destanını epik bir dille anlatıyor, bazen V tipi bir yükseliş yakalayacağımızı müjdeliyor. V tipindeki pik noktası dipte oluyor ama zararı yok. Burası çokomelli olduğu için pastoral bir anlatımı tercih ediyor. Bazen de, lirik bir beraberliğe en çok ihtiyaç duyduğumuz günlerde olduğumuzu söyleyip pamuk elleri cebe davet ediyor, verdiği İBAN numarasına destek istiyor. Fiyatlara hiçbir zaman zam gelmez, ya yeniden ayarlanmış ya da güncellenmişlerdir. Komşu bir ülkeye, sokaktaki ergenler ağzıyla yapılan “atarlanmaları”, “masada yumruğumuzu vurduk, artık kafasına vurup önündeki ekmeği alacağınız o eski Türkiye yok, ayarı yiyince sus pus oldular” gibi manşetlerle göklere çıkarıyor, geri adım atıldığında ise bunu bir diplomasi zaferi ilan ediyor. İşine gelen konularda “halk iradesi” ve “milletin tercihi” yüceltmesi yaparken, kabahatin bir yere yıkılması gerektiği durumlarda “halkımız dikkat etmedi, hastalık konusunda tek suçlu halk” diyebiliyor. 

Hamdolsun, neyse halimiz, söylüyor yalımız... 

Link: https://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/yapeylikan-zeka_528388

Ekonomiye "Ranttan" Yayınla Devam Ediyoruz....

Ekonomiye ranttan yayın
Bir zamanlar, istenen bir bilgiye herhangi bir zamanda erişmek bugünkü kadar kolay değildi.
Güncel havadis gazetelerden takip edilebiliyordu. Televizyondaki kanal sayısı da, haber bülteni sayısı da bugüne nazaran çok daha azdı.

Tabiî, canlı yayınlar da muhtemelen maliyetleri ve gerektirdiği ekipman-yetişmiş eleman sayısıyla alâkalı olarak çok daha azdı. O zamanlar canlı yayın denmiyordu, naklen yayın deniyordu. Naklen Arapça kökenli bir kelime olduğundan mıdır bilmem, özel kanalların ortaya çıkmasıyla yerini “canlı” tabirine bıraktı. Gerçi, Arapça yayın yapılan kanallarda canlı yayın için naklen kelimesi kullanılmaz. (Bir keresinde, Ramazan Ayı’nda, bir iftar sırasında televizyon izlerken bir arkadaşım, Arapça okuyabildiğini bize ispatlamak için “mübaşir kanalını açsanıza, Kâbe’yi gösteriyor” demişti. Mübaşir kelimesinin kanal ismi olmadığını ve canlı yayını ifade ettiğini öğrenince de bozuldu biraz.)

Seksenli yıllarda, devre arasında 15 dakika reklâm değil, “hafif müzik”yayını yapılırdı futbol maçları yayınlarının. O zamanlar pop müzik denmiyordu ve başında “şimdi Türkçe sözlü hafif müzik yayınımızla devam ediyoruz” ya da sonunda “yabancı sözlü hafif müzik yayınımızı dinlediniz” gibi bilgilendirici anonslar yapılıyordu. Evet, müzik, televizyondan da yayınlansa dinlenen bir şeydi. Futbol maçları televizyon ve radyodan ücretsiz bir şekilde yayınlanıyordu. Canlı verilmeyen maçların banttan yayınlandığı da oluyordu. Sonucunu bilmediğimiz bir maçı banttan izlerken bile heyecanlanabiliyorduk, ama “banttan” ifadesi maça bakışımızı değiştiriyordu. Banttan yayınlanan bir maçı izlerken sesli bir şekilde futbolculara televizyon başından direktif vermeye kalkamazdık meselâ.

ORHAN AYHAN...

Aynı anda televizyon ve radyodan canlı yayınlanan bir maçtaki yayınlar arasındaki senkron farkı bile bazıları için tahammül edilebilir değildi. Radyo yayını, televizyon yayınının bir kaç saniye önünden gidiyordu genellikle ve bu durum benim için anlaşılmazdı. Gökyüzünde çakan şimşeğin önce aydınlığı sonra sesi geldiğine göre görüntü sesten daha hızlı olmalıydı ve görüntülerin en azından o senelerde  ışık hızı ile iletilmediğini yıllar sonra öğrenecektim. Radyo spikerlerinin maç anlatımı daha heyecanlı oluyordu, süsü, abartısı eksik olmazdı. Görmüyoruz ya, adam ne dese inanacağız!  “..orta yuvarlağı sol iç boşluğunun beş metre kadar gerisindeki Orhan, ceza yayı ön çizgisinin sekiz metre kadar önündeki arkadaşına pası atabilse rakip kalede çok büyük bir tehlike oluşturabilecekti, ama kademede Ayhan...” şeklindeki anlatımıyla Orhan Ayhan, hayal dünyamızın sınırlarını zorlardı. Mesafeyi nasıl ölçtün, biz kafamızda nasıl canlandıralım, Ayhan kademeye girmişse gerçekleşmemiş bir pozisyonu neden bize anlatıyorsun gibi deli sorular gelirdi akla. Bir de kendine has hızlı, fakat anlaşılabilir konuşması yok muydu... Televizyonla radyoyu aynı anda açıp televizyonun sesini kısarak görüntüyü ekrandan, sesi radyodan takip etmişliğim vardır. Anlatımını daha çok beğendiğim radyo spikeri acaba bizi mi yiyordu?

Velhasıl, teknik imkânlar ve maliyetler ölçüsünde “naklen” ya da “banttan” yayın yapılırdı. Daha fazla nostalji isteyen, İbrahim Sadri’nin “Kuş Hatıraları” isimli şiirini dinleyebilir.

***

Yıllardan beri var olan ekonomik sıkıntılarımız her fırsatta başka ve daha pahalı borçlarla ötelenmeye çalışılsa da problemler birikerek bir balon gibi şişiyor. OHAL dönemi boyunca baskılanan iflâslar ve konkordatolar fırsatını bulduğu ilk anda peşpeşe gelmeye başladı, demokrasi, insan hakları, ifade hürriyeti, kuvvetler ayrılığı, denge-denetim mekanizmalarının işlemeyişi gibi temel sorunlar sebebiyle yabancı sermaye ülkemizden kaçıyor. Dış borçlarımız 500 milyar dolara yaklaştı. Üstüne, dünya ekonomi devlerine bile diz çöktüren virüs meselesi çıktı. Merkez Bankası net döviz rezervlerinin eksilere düştüğü yazılıp çiziliyor. Dolar yedi, euro sekiz liralara dayanmış, ölçülenle hissedilen enflasyon arasındaki makas gittikçe açılmış. İşsizlik had safhada. Virüs sebebiyle turizm gelirlerinde büyük daralma olacak. Her işimiz ithalata bağlı, katma değeri yüksek bir üretimimiz-ihracatımız yok.

Ne var peki, betona gömülen paralar var... Sahil kenarlarını betona bulama, orman alanlarına tarım arazilerine imar izni verme, Avrupa’nın, dünyanın, güneş sisteminin en devasa binalarını şehirlere dikme var. 250 bin dolarlık emlâk alımı yapan yabancılara bedava vatandaşlık veriyoruz. Katar’la aramızdaki ilişkiler hatırına kendilerine tarla olarak sattığımız arazilerin planını değiştiriyoruz, bir anda değeri 10 katına fırlıyor. Yemyeşil Karadeniz yaylalarını turizme kazandırma adı altında satıp satıp tahribine göz yumuyoruz.

Kısacası, ekonomi yönetiminde “aklen” yayını çoktan bitirdik, “ranttan” yayınla devam ediyoruz...

Link: https://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/ekonomiye-ranttan-yayinla-devam-ediyoruz_524937

Televizyon


Televizyon
Türkiye’de radyo ve televizyon yayını devlet (tek)eliyle başladı. Devlet, vatandaşına iletmek istediği mesajları bu kanalla iletti. Hükümete gelen, devletin radyo ve televiyonunu kendisinin bir propaganda aracı olarak kullandı.

Doksanlı yıllarda yayın hayatına başlayan özel kanallarla birlikte, kalitesi tartışmalı da olsa çok sesli ve renkli bir medya oluştu. Günümüzde ekonomik durumu ne olursa olsun neredeyse her evde bulunması, hatta bazı evlerde biri oturma odasında ve biri mutfakta olmak üzere birden fazla sayıda bulunabiliyor olması sebebiyle televizyon, toplumu yönlendirme ve algı oyunları için mükemmel bir araç. Doksanlı yılların çocukları “bana bir masal anlat baba” derlerdi, içinde kurtla kuzu olan… Şimdiki çocuklara “Pana” bir masal anlatıyor filmle, içinde kurtla pusu olan…

Günümüz medyasına baktığımızda sistematik bir şekilde yapıldığı intibaını uyandıran iki husus göze çarpıyor: İlki ahlâkî çöküntü oluşturan yayınlar, ikincisi de düşünceyi ve zekâyı dondurup izleyeni aptallaştıran yayınlar. Neler var meselâ?

Yerli Diziler: “Bihter” ölçeği ile ölçülse en az 9 şiddetinde ahlâkî depremlere yol açtıkları görülür. Fragmanlarında durmadan birbirine bağıran insanlar var. İyi oyunculuğun çok bağırma olduğunu kim söylediyse fena kandırmış anlaşılan. Birbirine tokat atan insanlar, durmadan ağlayanlar şiddeti özendiriyor. Nikâhsız ilişkiler, müstehcenliğe varan giyim kuşam ahlâk bozuyor. Kötü oyunculuk, özgün olmayan ve herhangi bir moral ders vermeyen senaryolar da doğrudan beyni hedeflemiş görünüyor. Hele aşiret dizileri yok mu, senaristlerin hiçbir gerçekliğe dayanmayan fantastik kurguları ve oyuncuların çok kötü mahalli ağız taklitleri çok itici. Önceki bölümün özeti, reklâmlar derken 3 saati kaplayan bir zaman dilimini çalıyorlar ömürden.

Magazin ve Yarışma Programları: En meşhuru yarışmacıların acından, seyircilerin Acun’dan ölmek üzere oldukları bir proje olan “Survivor”. Proje diyorum, çünkü ülke gündemi ne olursa olsun reytinglerde üst sıraları kaptırmaması başka nasıl açıklanıyor bilemiyorum. Televole ile başlayan şatafatlı ve lüks hayatı ballandırarak anlatan programlar, dönemin MİT müsteşarı tarafından da eleştirilmiş ve kendisi “Altı çocuğu olan, evine ekmek götüremeyen birisiniz. Akşam televizyonunuzu açtığınızda ‘Televole’ programlarında 60 kişinin nasıl yaşadığını görüyorsunuz. Siz olsanız ne düşünürsünüz? Ben bu durumda olsam belki de komünist olurdum” demişti.

Evlilik Programları: “Evililik müessesesi nasıl itibarsızlaştırılır?” sorusuna cevap olarak doğmuş gibi, mal varlıkları ve para üzerinden kendini ifade etme ve ilişki düzenleme programları. Stüdyodaki seyircisinden yarışmacısına, komple bir mizansen olduklarına dair sektör içinden itiraflar da geldi.

Yandaşlık Yayınları: Yetmiş dil ile, “ülke” çapında yayın yapan ve “net” bir şekilde “sabah-akşam” hatta “24” saat boyunca iktidarı tesbih ve tahmid eden “havuz” kanallarının yaptığıdır. Bu yayınları yapanlar, sosyal medya trollerinin görsel medya versiyonlarıdır. Mevcut iktidar “Sayın Öcalan demeyi ve PKK bayrağı açmayı suç olmaktan çıkardık” dediği anda “Bebek katili dediğiniz adam bize yol gösterdi” diyebilecek ve çözüm süreci dolaba kaldırıldığında da muhalefeti “terörist sevici” ilân edecek kadar omurgasızlardır. Bu yayınlar da doğrudan insan beynini hedef almış görünüyor.

Ramazan Yayınları: Dinî kanallar haricinde, iftar ve sahur zamanları ile sınırlı yayınlardır. Geçmişte yaşanmış ibretli hikâyeler acıklı bir biçimde anlatılıyor. Hikâyeleri dinleyen insanlar, orda anlatılan insanların çok özel insanlar olduğunu ve istese de kendisinin onlar gibi olamayacağını düşünür.
Özdeşlik kuramadığı için aldığı ders de o anlık olur, kısaca bir duygulanır. Günümüz insanının güncel problemlerini işleyen yapımlar maalesef yok. Bir de hocalara fetva verdirme olayı var ki, evlere şenlik. Bu programda sorulan soruların çoğu aslında dünyevî hayatı zevk ve eğlenceden ödün vermeden dinî bir kılıfa da uydurabilme çabasını gösteriyor. Biraz da reyting kaygısıyla süslenen ve abartılan sorular veya sorulara verilen cevaplar da oluyor. Bazan konuşmacılar daha marjinal olmak adına uçuk şeyler de söyleyebiliyor. Namaz kılmanın anlatılabilecek binlerce faydası ve fazileti varken, namaz kılmayanları tasvir etmek için hakaretvari ifadeler kullanmak, kesinlikle namaz kılmayı teşvik edici olamaz.

Yapımcılara sorulduğunda “halk bunları istiyor” diyorlar. Halka sorulduğunda “seyredecek başka bir şey yok” deniyor.
Bakalım bu kısır döngü nasıl kırılacak…
Link: http://www.yeniasya.com.tr/adnan-nacir/televizyon_401774
Tarih: 27 Haziran 2016

Öne Çıkan Yayın

Siya-Nur

Siya-Nur     Ülkemizde maddi felaketler, yetkili şahısların kendileriyle olan etkileşimine göre ikiye ayrılır: İlk kısım, üzerinden mağd...

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

İlgili Diğer Yazılar: